Dit is deel 2 van de serie: Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen. Lees hier Deel 1.
Terug in de tijd
Tijdens de Tweede Feministische Golf kwamen veel vrouwen in opstand en streden voor betaald werk en deelname aan het maatschappelijk leven. Twee bekende bewegingen waren de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij) en de Dolle Mina’s die beide streden voor afschaffing van wettelijke discriminatie van vrouwen, legale abortus, kinderopvang en vrouwenarbeid.
Er volgde een periode waarin mishandeling en seksueel geweld tegen vrouwen werd ‘erkend’ en er kwam fundamentele kritiek op de mannelijke overheersing. Radicale groepen zoals Paarse September gingen hier erg ver in. Zo weigerden ze met mannen te praten en vonden ze feministen die niet lesbisch werden geen echte feministen. Er was behoefte aan afzondering van de man en er ontstonden vrouwencafés, vrouwenhuizen, vrouwenwoongroepen, feministische zangkoren en zelfverdedigingcursussen.
Zero Sum Game
Ondanks dat de Tweede Feministische Golf onwijs veel goede dingen heeft voortgebracht voor vrouwen en voor meer gelijkheid heeft gezorgd tussen man en vrouw, lijkt het alsof dit ten koste van het andere geslacht moest gaan. Het lijkt een ‘Zero sum game’: Wat de ene partij wint, verliest de ander.
Deze ‘Zero Sum’ situatie moeten we vermijden door geen mannen af te vallen om vrouwen op te hemelen. Vrouwen hebben in onze samenleving nog steeds een onderdrukte positie maar daar dragen we zelf aan bij.
Echte vrouwen bestaan niet
Seksisme is het vellen van een waardeoordeel op grond van iemands sekse. Zowel mannen als vrouwen doen bewust en onbewust aan seksisme. Tijdens het lezen van het boek: ‘Echte vrouwen bestaan niet’ van Yasmine Schillebeeckx, kwam ik er pas achter hoe vaak ik seksistische opmerkingen maak. Onze taal is doordrenkt van seksisme en zodra we ons daar meer bewust van zijn, kunnen we verandering teweeg brengen.
Schillebeeckx laat zien dat de hoge eisen en idealen die worden gesteld aan mannelijkheid en vrouwelijkheid voor vrijwel iedereen onhaalbaar is. ‘Een echte man is een even grote mythe als de echte vrouw. Het is een onbereikbaar, onrealistisch en vaak zelfs belachelijk ideaal dat we mannen en vrouwen opleggen.’
We worden in de media doodgegooid met de term: een echte vrouw. Een echte vrouw heeft een onverwoestbaar moederinstinct, gaat elke week naar de sportschool en verzorgd haar lichaam tot in de puntjes. Ze is trouw aan haar partner, seksueel ervaren maar ook bescheiden. Ze is zorgzaam, huiselijk, creatief en kijkt graag naar drama of romantische films. Schillebeeckx gaat zo nog even door en opvallend is dat we geen vrouwelijkheid bezitten maar vrouwelijkheid moeten bewijzen. Dit stereotype denken draagt bij aan seksisme in onze maatschappij.
Onze taal
Het zit ook diep verankerd in onze taal. ‘Een vrouw met ballen’ is de duidelijkste en direct ook de lelijkste uitspraak die voorkomt in onze taal. Want waarom moeten we een vrouw die lef heeft, zelfverzekerd is en assertief direct associëren met iets mannelijks? Stoerheid en geen blad voor de mond nemen hebben beide niks te maken met de ballen van een man. Zonder dat we het zelf doorhebben verheffen we hier mannelijkheid boven vrouwelijkheid in simpelweg een uitdrukking.
Wat is wat?
Voor mannen is vrouwelijkheid uitgegroeid tot het ultieme verwijt. Een echte belediging. Alsof iets wat wij met vrouwelijkheid associëren de mannelijkheid kan aantasten. Een opmerking als: ‘Je bent net een wijf’ lijkt erop te wijzen dat ook de man zijn mannelijkheid moet bewijzen. Daar spelen fabrikanten dan weer handig op in. De flessen shampoo en showergel voor de man zijn groot, donker en strak, ze hebben een stoer uiterlijk. Terwijl de flessen voor vrouwen kleurig, chique, zacht en roze zijn. Want stel je voor dat je als man vrouwelijke scheermesjes of vrouwelijke shampoo gebruikt en daarmee je mannelijkheid ondermijnt.
Wat maakt het eigenlijk uit dat mannen hun eigen shampoo willen en vrouwen ook? Schillebeeckx vertelt dat hier geen enkel probleem zit. De onderliggende gedachte is wel problematisch. ‘Het probleem is dat merken door het specifieke gebruik van bepaalde kleuren, slogans en verpakkingen bijdragen aan de strikte definitie van mannelijkheid.’ Mannelijkheid moet vooral niet geassocieerd worden met iets vrouwelijks. Mannelijkheid en vrouwelijkheid worden allebei geassocieerd met bepaald soort karaktereigenschappen. We zetten vrouwelijkheid daarmee recht tegenover mannelijkheid zonder goed te kunnen definiëren wat wat is.
Verder lezen? Hier vind je deel 3:
Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen Deel 3
Dit artikel is ook gepubliceerd in Phronèsis Magazine
Dit is deel 2 van de serie: Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen. Lees hier Deel 1.
Terug in de tijd
Tijdens de Tweede Feministische Golf kwamen veel vrouwen in opstand en streden voor betaald werk en deelname aan het maatschappelijk leven. Twee bekende bewegingen waren de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij) en de Dolle Mina’s die beide streden voor afschaffing van wettelijke discriminatie van vrouwen, legale abortus, kinderopvang en vrouwenarbeid.
Er volgde een periode waarin mishandeling en seksueel geweld tegen vrouwen werd ‘erkend’ en er kwam fundamentele kritiek op de mannelijke overheersing. Radicale groepen zoals Paarse September gingen hier erg ver in.
Zo weigerden ze met mannen te praten en vonden ze feministen die niet lesbisch werden geen echte feministen. Er was behoefte aan afzondering van de man en er ontstonden vrouwencafés, vrouwenhuizen, vrouwenwoongroepen, feministische zangkoren en zelfverdedigingcursussen.
Zero Sum Game
Ondanks dat de Tweede Feministische Golf onwijs veel goede dingen heeft voortgebracht voor vrouwen en voor meer gelijkheid heeft gezorgd tussen man en vrouw, lijkt het alsof dit ten koste van het andere geslacht moest gaan. Het lijkt een ‘Zero sum game’: Wat de ene partij wint, verliest de ander.
Deze ‘Zero Sum’ situatie moeten we vermijden door geen mannen af te vallen om vrouwen op te hemelen. Vrouwen hebben in onze samenleving nog steeds een onderdrukte positie maar daar dragen we zelf aan bij.
Echte vrouwen bestaan niet
Seksisme is het vellen van een waardeoordeel op grond van iemands sekse. Zowel mannen als vrouwen doen bewust en onbewust aan seksisme. Tijdens het lezen van het boek: ‘Echte vrouwen bestaan niet’ van Yasmine Schillebeeckx, kwam ik er pas achter hoe vaak ik seksistische opmerkingen maak. Onze taal is doordrenkt van seksisme en zodra we ons daar meer bewust van zijn, kunnen we verandering teweeg brengen.
Schillebeeckx laat zien dat de hoge eisen en idealen die worden gesteld aan mannelijkheid en vrouwelijkheid voor vrijwel iedereen onhaalbaar is. ‘Een echte man is een even grote mythe als de echte vrouw. Het is een onbereikbaar, onrealistisch en vaak zelfs belachelijk ideaal dat we mannen en vrouwen opleggen.’
We worden in de media doodgegooid met de term: een echte vrouw. Een echte vrouw heeft een onverwoestbaar moederinstinct, gaat elke week naar de sportschool en verzorgd haar lichaam tot in de puntjes. Ze is trouw aan haar partner, seksueel ervaren maar ook bescheiden. Ze is zorgzaam, huiselijk, creatief en kijkt graag naar drama of romantische films.
Schillebeeckx gaat zo nog even door en opvallend is dat we geen vrouwelijkheid bezitten maar vrouwelijkheid moeten bewijzen. Dit stereotype denken draagt bij aan seksisme in onze maatschappij.
Onze taal
Het zit ook diep verankerd in onze taal. ‘Een vrouw met ballen’ is de duidelijkste en direct ook de lelijkste uitspraak die voorkomt in onze taal. Want waarom moeten we een vrouw die lef heeft, zelfverzekerd is en assertief direct associëren met iets mannelijks?
Stoerheid en geen blad voor de mond nemen hebben beide niks te maken met de ballen van een man. Zonder dat we het zelf doorhebben verheffen we hier mannelijkheid boven vrouwelijkheid in simpelweg een uitdrukking.
Wat is wat?
Voor mannen is vrouwelijkheid uitgegroeid tot het ultieme verwijt. Een echte belediging. Alsof iets wat wij met vrouwelijkheid associëren de mannelijkheid kan aantasten.
Een opmerking als: ‘Je bent net een wijf’ lijkt erop te wijzen dat ook de man zijn mannelijkheid moet bewijzen. Daar spelen fabrikanten dan weer handig op in. De flessen shampoo en showergel voor de man zijn groot, donker en strak, ze hebben een stoer uiterlijk. Terwijl de flessen voor vrouwen kleurig, chique, zacht en roze zijn. Want stel je voor dat je als man vrouwelijke scheermesjes of vrouwelijke shampoo gebruikt en daarmee je mannelijkheid ondermijnt.
Wat maakt het eigenlijk uit dat mannen hun eigen shampoo willen en vrouwen ook? Schillebeeckx vertelt dat hier geen enkel probleem zit. De onderliggende gedachte is wel problematisch. ‘Het probleem is dat merken door het specifieke gebruik van bepaalde kleuren, slogans en verpakkingen bijdragen aan de strikte definitie van mannelijkheid.’
Mannelijkheid moet vooral niet geassocieerd worden met iets vrouwelijks. Mannelijkheid en vrouwelijkheid worden allebei geassocieerd met bepaald soort karaktereigenschappen. We zetten vrouwelijkheid daarmee recht tegenover mannelijkheid zonder goed te kunnen definiëren wat wat is.
Verder lezen? Hier vind je deel 3:
Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen Deel 3
Dit artikel is ook gepubliceerd in Phronèsis Magazine