vrijheid

Dit is het derde deel van het artikel, Deel 1 en Deel 2 vind je hier.

Het is tijd voor een seksuele revolutie

Volgens velen heeft de seksuele revolutie, die deels hoorde bij de Tweede Feministische golf, bijgedragen aan de gelijke verhouding tussen man en vrouw op het gebied van seks. De anticonceptiepil zorgde ervoor dat seks los kwam te staan van voortplanting en dat seks een individuele beleving werd. Seks en het huwelijk lagen hierdoor al snel in scheiding en seks werd meer en meer sociaal geaccepteerd. Waar in de jaren ‘50 seks nog ‘gemeenschap’ heette en dit alleen bestond in het huwelijk om er kinderen mee te maken, begonnen er eind jaren ‘60 steeds meer te experimenteren met meerdere partners of hadden ze seks voor het plezier.

Als ik het met oudere mensen heb over seks en dat er nog heel wat te verbeteren valt in onze maatschappij op seksueel gebied lijkt het alsof ze het niet goed begrijpen. ‘Kijk waar we vandaan komen! Wat we hebben bereikt,’ hoor ik ze denken. Ik wil op dat moment schreeuwen, stampvoeten en laten zien: ‘Nog niet genoeg! We zijn er nog niet, we zijn pas net begonnen. Het is tijd voor een seksuele revolutie!’.

Maar… een vrouw houdt toch niet van seks?

Betrouwbaarheid, integriteit, geloofwaardigheid of bescheidenheid. Stuk voor stuk containerbegrippen die we sneller koppelen aan vrouwelijkheid dan aan mannelijkheid. En niet onbelangrijk: woorden die absoluut niet passen bij seks.

Seks is niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. Op billboards langs de weg staan half naakte vrouwen je verleidelijk aan te kijken met een flesje parfum in hun hand en in elke Nederlandse film komen er flinke vrijpartijen voor. In tijdschriften en op internet wordt er uitgebreid over seks gepraat en niks is te gek. Van squirten tot trio’s en van swingen tot tantra, het kan allemaal in ons kleine kikkerlandje. We doen alsof vrouwen geëvolueerd zijn tot seksuele wezens waarbij alles kan en mag. Maar is dat zo?

John Gray is schrijver van het boek: Mannen komen van Mars en vrouwen van Venus. Zijn boek is 25 jaar geleden een bestseller geworden en nog steeds verkoopt het boek, zelfs na al die tijd, nog goed. In dit boek schrijft Gray over de man die in niets lijkt op de vrouw en dat we deze verschillen moeten accepteren. Gray geeft bijvoorbeeld in de documentaire: ‘Sletvrees’ aan dat vrouwen niet elke dag seks willen, terwijl een man geschapen is voor dagelijkse seks. Wil een vrouw dit wel, moet ze geloven aan het label seksverslaafd. Ook neemt de sekslust van een werkende vrouw af en vermindert het de erecties van een man.

”Als vrouw zin in seks? Dan ben je volgens John Gray al snel seksverslaafd.”

Het brengt ons terug naar een tijdperk waar vrouwen niet thuis horen. Of juist wel, achter het aanrecht. Maar zo ver hoeven we niet terug in de tijd. We zien zijn woorden vertaald achter het raam bij sekswerkers. Worden hun verlangens vandaag de dag serieus genomen? En vrouwen die het liefst elk weekend met een ander slapen, worden die niet geminacht? Worden zij niet gezien als goedkoop en met een lage eigenwaarde? Want kom op, een beetje vrouw verkoopt haar lichaam niet zo goedkoop, toch?

Goedkoop hoertje

In Amerika plaatste studentenvereniging sorority een fotohokje waarbij feestgangers foto’s konden maken en die direct geüpload werden naar Facebook. Twee studenten doken samen dit hokje in en beseften niet dat hun daad via foto’s direct online te zien was. De jonge vrouw werd het mikpunt van online slut-shaming. Ze was dom, impulsief, een del, sloerie, slons en goedkoop hoertje. De vrouw, wiens verlangen op dat moment dezelfde was geweest als de man, raakte compleet geïsoleerd. Ze werd zonder pardon uit haar huis gezet, uit het cheerleaderteam, uit de studentenvereniging en haar kandidatuur voor een rechtenopleiding werd ongeldig gemaakt. En waar was de jongen? Die bleef ongestraft. Hij verloor niks, hoefde zich nergens te verontschuldigen en werd helemaal buitenspel gelaten op social media en in de kranten. Dat er toch echt twee mensen in dat hokje stonden en toch echt twee mensen seks met elkaar hadden, werd vergeten.

Waarom associëren we vrouwen die veel seks hebben met een laag IQ of weinig zelfrespect? Onderzoekers aan Cornell University ontwikkelden een onderzoek waarbij studenten de persoonlijkheid van een fictief persoon beoordeelden. Uit het onderzoek bleek dat de mannelijke studenten hun geslachtsgenoot met veel bedpartners als machtiger en succesvoller beschouwden. De vrouwelijke studenten vonden vrouwen met meer bedpartners onbewust minder competent, minder emotioneel stabiel en minder dominant dan de vrouw met een normaal aantal bedpartners. Ergens in onze maatschappij zit nog een gigantische veronderstelling dat seks en vrouwen niet de ideale combinatie is. Waarom mogen vrouwen niet net zoveel van seks houden als de man? En een nog belangrijkere vraag: Waarom laten vrouwen elkaar daarin niet vrij?

Om te beginnen…

Niks meer willen horen over feminisme of vrouwenrechten, meisjes in korte rokjes sletten noemen, dames die in een weekend goed los gaan goedkoop noemen, mannelijkheid boven vrouwelijkheid plaatsen door bepaalde taaluitingen, op dit essay neerkijken omdat jij ‘boven’ deze groep vrouwen staat… Het zijn slechts weinig voorbeelden van hoe wij vrouwen onze eigen geslachtsgenoten in de weg zitten. Om te beginnen, moeten vrouwen worden bevrijd van andere vrouwen.

Verder lezen? Dit is het derde en laatste deel van het artikel, Deel 1 en Deel 2 vind je hier.

Dit artikel is ook gepubliceerd in Phronèsis Magazine

Dit is deel 2 van de serie: Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen. Lees hier Deel 1.

Terug in de tijd

Tijdens de Tweede Feministische Golf kwamen veel vrouwen in opstand en streden voor betaald werk en deelname aan het maatschappelijk leven. Twee bekende bewegingen waren de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij) en de Dolle Mina’s die beide streden voor afschaffing van wettelijke discriminatie van vrouwen, legale abortus, kinderopvang en vrouwenarbeid.

Er volgde een periode waarin mishandeling en seksueel geweld tegen vrouwen werd ‘erkend’ en er kwam fundamentele kritiek op de mannelijke overheersing. Radicale groepen zoals Paarse September gingen hier erg ver in. Zo weigerden ze met mannen te praten en vonden ze feministen die niet lesbisch werden geen echte feministen. Er was behoefte aan afzondering van de man en er ontstonden vrouwencafés, vrouwenhuizen, vrouwenwoongroepen, feministische zangkoren en zelfverdedigingcursussen.

Zero Sum Game

Ondanks dat de Tweede Feministische Golf onwijs veel goede dingen heeft voortgebracht voor vrouwen en voor meer gelijkheid heeft gezorgd tussen man en vrouw, lijkt het alsof dit ten koste van het andere geslacht moest gaan. Het lijkt een ‘Zero sum game’: Wat de ene partij wint, verliest de ander.

Deze ‘Zero Sum’ situatie moeten we vermijden door geen mannen af te vallen om vrouwen op te hemelen. Vrouwen hebben in onze samenleving nog steeds een onderdrukte positie maar daar dragen we zelf aan bij.

Echte vrouwen bestaan niet

Seksisme is het vellen van een waardeoordeel op grond van iemands sekse. Zowel mannen als vrouwen doen bewust en onbewust aan seksisme. Tijdens het lezen van het boek: ‘Echte vrouwen bestaan niet’ van Yasmine Schillebeeckx, kwam ik er pas achter hoe vaak ik seksistische opmerkingen maak. Onze taal is doordrenkt van seksisme en zodra we ons daar meer bewust van zijn, kunnen we verandering teweeg brengen.

Schillebeeckx laat zien dat de hoge eisen en idealen die worden gesteld aan mannelijkheid en vrouwelijkheid voor vrijwel iedereen onhaalbaar is. ‘Een echte man is een even grote mythe als de echte vrouw. Het is een onbereikbaar, onrealistisch en vaak zelfs belachelijk ideaal dat we mannen en vrouwen opleggen.’

We worden in de media doodgegooid met de term: een echte vrouw. Een echte vrouw heeft een onverwoestbaar moederinstinct, gaat elke week naar de sportschool en verzorgd haar lichaam tot in de puntjes. Ze is trouw aan haar partner, seksueel ervaren maar ook bescheiden. Ze is zorgzaam, huiselijk, creatief en kijkt graag naar drama of romantische films. Schillebeeckx gaat zo nog even door en opvallend is dat we geen vrouwelijkheid bezitten maar vrouwelijkheid moeten bewijzen. Dit stereotype denken draagt bij aan seksisme in onze maatschappij.

Onze taal

Het zit ook diep verankerd in onze taal. ‘Een vrouw met ballen’ is de duidelijkste en direct ook de lelijkste uitspraak die voorkomt in onze taal. Want waarom moeten we een vrouw die lef heeft, zelfverzekerd is en assertief direct associëren met iets mannelijks? Stoerheid en geen blad voor de mond nemen hebben beide niks te maken met de ballen van een man. Zonder dat we het zelf doorhebben verheffen we hier mannelijkheid boven vrouwelijkheid in simpelweg een uitdrukking.

Wat is wat?

Voor mannen is vrouwelijkheid uitgegroeid tot het ultieme verwijt. Een echte belediging. Alsof iets wat wij met vrouwelijkheid associëren de mannelijkheid kan aantasten. Een opmerking als: ‘Je bent net een wijf’ lijkt erop te wijzen dat ook de man zijn mannelijkheid moet bewijzen. Daar spelen fabrikanten dan weer handig op in. De flessen shampoo en showergel voor de man zijn groot, donker en strak, ze hebben een stoer uiterlijk. Terwijl de flessen voor vrouwen kleurig, chique, zacht en roze zijn. Want stel je voor dat je als man vrouwelijke scheermesjes of vrouwelijke shampoo gebruikt en daarmee je mannelijkheid ondermijnt.

Wat maakt het eigenlijk uit dat mannen hun eigen shampoo willen en vrouwen ook? Schillebeeckx vertelt dat hier geen enkel probleem zit. De onderliggende gedachte is wel problematisch. ‘Het probleem is dat merken door het specifieke gebruik van bepaalde kleuren, slogans en verpakkingen bijdragen aan de strikte definitie van mannelijkheid.’ Mannelijkheid moet vooral niet geassocieerd worden met iets vrouwelijks. Mannelijkheid en vrouwelijkheid worden allebei geassocieerd met bepaald soort karaktereigenschappen. We zetten vrouwelijkheid daarmee recht tegenover mannelijkheid zonder goed te kunnen definiëren wat wat is.

Verder lezen? Hier vind je deel 3:
Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen Deel 3

Dit artikel is ook gepubliceerd in Phronèsis Magazine

Om te beginnen, moeten vrouwen worden bevrijd van andere vrouwen

De trein rijdt. Ik wil mijn boek pakken als er drie vrouwen naast me komen zitten. In de coupé is het rustig en de vrouwen raken in een verhit gesprek. De vrouw rechts van mij heeft het over #Metoo terwijl ze met haar ogen rolt. ‘Heel goed dat deze vrouwen nu erkenning krijgen maar kom op, hadden ze niet wat assertiever kunnen zijn?’ De vrouw tegenover haar knikt en zegt: ‘Vrouwen moeten eens leren nee zeggen. Dat zou al zoveel ellende schelen. De derde vrouw hoort het even aan terwijl ze uit het raam staart. Als ze begint te praten hoor je de desinteresse samensmelten met het geluid dat ze produceert. ‘Zullen we het ergens anders over hebben? Ik ben zo moe van dat hele #Metoo gedoe, van het hele feministengedoe. Dat hebben we toch allemaal al gehad? Die jaren liggen nu wel achter ons.’

Op dat moment zit ik rechtop in mijn stoel. De trein rijdt stug door terwijl er iemand aan de noodrem had moeten trekken. Dat vrouwen de schuld leggen bij slachtoffers in plaats van bij daders, zoals veel gebeurt bij de #Metoo discussie, is al erg genoeg. Maar deze vrouw, die als laatste aan het woord was, deze vrouw is het probleem. Het probleem van de vooruitgang, van de emancipatie van de vrouw en van het seksisme waar onze maatschappij nog vol mee zit.

We zijn moe

Het feminisme loopt spaak. Het woord zelf heeft een negatieve lading en wordt vaak geassocieerd met mannenhaters, seksueel gefrustreerde kutjes of jonge vrouwen die niks beters met hun leven kunnen doen. Je hoort het gezucht, het gesteun en gekreun van vrouwen als je over feminisme begint, over de onderdrukte positie van de vrouw in deze maatschappij. Je ziet ze met hun ogen rollen en je voelt de minachting omdat zij daarboven staan. Zij zijn deze ‘fase’ voorbij. Het feminisme kennen we nu wel: de vrouw kan studeren, carrière maken, huismoeder worden of juist niet. Ze kan kiezen met wie ze wilt trouwen, waar ze naar toe wilt op vakantie en met wie. Vrouwen hebben het in onze maatschappij helemaal niet slecht, dus wat zeuren we nou?

We zijn moe. Moe van het woord feminisme, het vechten voor de rechten van de vrouw en van vrouwen zelf. Slaap lekker, want ik ben ook moe. Moe van het feit dat meiden terug worden gestuurd naar huis om een shirt aan te trekken met mouwen want anders zal het de mannelijke helft te veel ‘afleiden’. Moe omdat jonge dames tijdens hun seksuele experimentele fase soms een pikante foto maken en doorsturen en zij zelf gezien worden als de dader. Ik ben ook moe. Maar in plaats van cynisch te worden of in slaap te vallen, is onderzoeken ook nog een optie. En in dat onderzoek moeten vrouwen eerst bevrijd worden van andere vrouwen zodat we verder kunnen met een maatschappij waarbij gelijkwaardigheid tussen de twee seksen nog hoger in het vaandel staat dan nu het geval is.

Verder lezen? Hier vind je Deel 2:
Vrouwen moeten eerst worden bevrijd van andere vrouwen

Dit artikel is ook gepubliceerd in Phronèsis Magazine